الکترونیک یکی از پردرآمدترین و محبوب‌ترین گرایش‌های برق است که در مورد بازار کار و مواردی از این قبیل در مقاله صنعت برق صحبت کردیم. اما در این مقاله بیشتر قرار است در مورد آموزش الکترونیک صحبت کنیم و بفهمیم که چطور الکترونیک یاد بگیریم.
جان دانش الکترونیک را می‌توان ادوات نیمه‌هادی در نظر گرفت و اصلا از زمان ظهور این قطعات بود که علم الکترونیک به صورت مجزا مطرح شد. الکترونیک علم فشار ضعیف است و این دانش را می‌توان کاملا بی‌خطر در نظر گرفت. از همین رو برای افراد کم سن‌تر و حتی کودکان هم محدودیتی در یادگیری وجود ندارد.
بخش های این محتوا
نقطه شروع یادگیری الکترونیک کجاست؟
اینکه چطور الکترونیک یاد بگیریم موضوعی است قابل تامل که نظرات زیادی درباره آن مطرح است. اما اگر از من بپرسید من درباره یادگیری هرچیزی به شما توصیه می‌کنم که اول آن علم را بشناسید! شاید فکر کنید که می‌دانید الکترونیک چیست، یک سری قطعه که در یک مدار گذاشته می‌شود و تبدیل به مداری الکترونیکی خواهد شد و آموزش الکترونیک بسیار ساده است!
اما باید به شما بگویم که الکترونیک یکی از مهم‌ترین و پر نکته‌ترین صنایع امروزی است و همینطور که دارید این مقاله را می‌خوانید ممکن است ده‌ها اختراع در این زمینه به ثبت رسیده باشد! اگر می‌خواهیم که بفهمیم چطور الکترونیک یاد بگیریم باید در اولین قدم بدانیم که با چه سر و کار داریم؟
در موردش مطالعه و تحقیق کنید، مقاله بخوانید و به وبسایت‌ها و انجمن‌های ایرانی و خارجی سر بزنید و با این فضا آشنا شوید. تاپیک‌های افراد را در انجمن‌ها ببینید و با دغدغه‌های فعالان این حوزه آشنا شوید. ببینید بیشتر به چه سمتی گرایش دارند، از چه چیزهایی ناراحت و از چه چیزهایی خوشحال‌اند و خلاصه با ذره‌بین به جان این افراد بیفتید تا دقیقا بتوانید حریف خودتان که همان علم الکترونیک است بشناسید و در مسابقه یادگیری شکستش دهید. این اولین قدم در آموزش الکترونیک است.
پیش‌نیازها را بیاموزید
هر حرفه‌ای دارای یک سری پیش‌نیاز برای یادگیری است و الکترونیک هم از این قاعده جدا نیست. آموزش الکترونیک هم مانند هر حرفه‌ای نیازمند مقدمات است و به یکباره نمی‌توان به آن وارد شد. اینکه بخواهید وارد الکترونیک شوبد و بلافاصله بعد از ورود حرفه‌ای باشید امکان پذیر نخواهد بود. در ادامه چندتا از مهم‌ترین پیش نیازهای آموزش الکترونیک را خدمتتان معرفی می‌کنیم:
ریاضیات
چیزی که خیلی‌ها از آن متنفر اند و حتی از شنیدن اسمش هم بدشان می‌آید! اما این یک اشتباه بزرگ برای افرادی است که می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند و از ضروریات آموزش الکترونیک است.
منظور ما این نیست که ریاضی دان باشید! بلکه منظور این است که از ریاضیات نترسید یا متنفر نباشید و کمی در موردش مطالعه کنید تا اگر زمانی به فرمول‌ها در مدارات و موارد دیگر برخورد کردید به راحتی بتوانید یاد بگیرید. تنها قوی شدن پایه شما مهم است و بدانید که به هیچ عنوان امکان پذیر نیست که علوم مهندسی را بدون داشتن دانش ریاضیات یادبگیرید که به این موضوع در مقاله‌ای جداگانه پرداخته‌ایم.
زبان انگلیسی
تمام منابع و کتب معتبر این حرفه به زبان انگلیسی هستند و عملا بدون دانستن آن انگار که با دنیا قهر هستید! البته باز هم لازم نیست که در این زمینه حرفه‌ای شوید و مثل بلبل انگلیسی صحبت کنید و تنها اگر که بتوانید با استفاده از ابزارها ترجمه را به شکل درستی انجام دهید کافیست اما توصیه می‌کنم که زبان خود را به صورت دائم تقویت کنید.
زبان انگلیسی نه تنها برای خواندن کتب و منابع خارجی استفاده می‌شوند بلکه برای شناخت صحیح یک قطعه و ویژگی‌های آن به همراه طرز استفاده از آن باید از کاتالوگ ارائه شده توسط خود شرکت سازنده قطعه بهره ببرید که این کاتالوگ بین مهندسین برق به دیتاشیت معروف است. زبان این کاتالوگ صد درصد انگلیسی بوده و تنها با داشتن تسلط بر این زبان می‌توانید به شکل مناسبی در مورد قطعات تحقیق کنید.
اصول و عمومیات کار را بیاموزید
من همیشه این سخن را می‌گویم که مهم‌ترین بخش هرکاری، یادگیری اصول آن کار است! این حرف را از کتاب استادی خواندم که به گفتن جملات صحیح در جهان معروف است!
اصول یک کار درواقع موضوعیست که به‌صورت تجربی نمی‌توانید به آن دست پیدا کنید و حتما باید از فردی بیاموزید در غیر این صورت ممکن است که با یادگیری اشتباه و پافشاری بر آن، آینده خود را در آن حرفه نابود کنید. این اصول در اصل مباحثی هستند که بین تمام شاخه‌های یک حرفه مشترک‌اند و برای پاسخ به سوال‌هایی مثل همین سوال چطور الکترونیک یاد بگیریم باید بدانیم این حرفه چه اصول کلی و مشترکی با مابقی حرفه‌های مربوطه دارد؟ مثلا در دانش الکترونیک ما از برق استفاده خواهیم کرد و خب آیا برقی در یک مدار الکترونیکی استفاده می‌شود متفاوت از برقی است که در یک مدار مربوط به مهندسی کنترل استفاده می‌شود؟! این اصول مشترک در گوشه گوشه تمام حرفه‌ها یافت خواهد شد و شما برای شروع اولین گام خود را باید در راستای یادگیری این اصول بگذارید.
از همین رو برای یادگیری بهتر الکترونیک و شروع کار به صورت اصولی به شما دوره آموزش برق مجموعه اهل صنعت را پیشنهاد می‌کنم که بر این اصول بسیار پافشاری داشته و در استاندارد‌ترین حالت ممکن آنها را شرح داده است.
به جنگ حریفتان بروید!
بعد از اینکه پیش نیازها را آموختید و حریف‌های تمرینی را زمین زدید، نوبت به حریف اصلی می‌رسد! قرار است در یک مسابقه بسیار طولانی مدت با قطعات الکترونیکی، مدارات و هرچیز دیگری که مربوط به این صنعت و دانش است بجنگید و شکستشان دهید.
توصیه اول من این است که برای شروع کار منبع مناسبی را پیدا کنید که حتما به زبان مادریتان باشد. خوشبختانه در کشور ما به بحث الکترونیک و آموزش آن زیاد پرداخته شده از مجموعه خودمان بگیر تا صدها مجموعه آموزشی فنی مهندسی دیگر. حق انتخاب با شما اما در ابتدای کار به سراغ منابع انگلیسی زبان نروید.
این باور غلط را بیرون بیندازید که علوم مهندسی را تنها می‌توانید با فعالیت‌های تجربی بیاموزید. هرگز نخواهید توانست و در یک باتلاق گیر خواهید افتاد. باتلاقی که به شما حس این را می‌دهد که دارید پیشرفت می‌کنید اما هر چه در ذهنتان است پوچ بوده و تنها در حال دست و پا زدن هستید. ساختن های ولتاژ، شوکر و یا کویل تسلا راه یاد گرفتن الکترونیک نیست! بدانید که در علوم مهندسی تئوریات اگر بالاتر از مباحث عملی نباشند پایین‌تر هم نیستند و اگر تنها هویه به دست بگیرید و به جان چند مدار بیفتید راه بجای نخواهید برد پس اگر می‌خواهیم بفهمیم که چطور الکترونیک یاد بگیریم باید به تئوریات مبحث نیز احترام بگذاریم.
همواره به خود یادآوری کنید که یک مهندس هستید و تربیت شده‌اید تا مشکلات را از میان بردارید نه این که به دنبال پاسخ مشکلات خود در اینترنت یا میان تجربیات دیگران بگردید! آموزش با تنبلی فرق دارد و نباید خودتان را تنبل بار بیاورید و همواره در پی یادگرفتن از راه آسان نباشید چرا که هرچه آسان به‌دست آید، آسان نیز از دست خواهد رفت.
اما اگر بخواهیم به دید حرفه‌ای به قضیه نگاه کنیم، چند موضوع اهمیت پیدا خواهند کرد که با یادگیری آنها می‌توانید خیلی حرفه‌ای تر و بهتر در این زمینه فعالیت کنید و تا حدودی پاسخ مستقیم به سوال چطور الکترونیک یاد بگیریم است.
به مدارات الکتریکی مسلط شوید
مدارات الکتریکی از مهم‌ترین موضوعات در تمام گرایش‌های مهندسی برق و حتی علوم کامپیوتر است. مدارات الکتریکی را اگر بدانید برگ برنده را در اختیار دارید و دیگر برای طراحی و تحلیل مدارات الکترونیکی و یا منطقی مشکل نخواهید داشت.
مدارات الکتریکی را در هر گرایش از مهندسی برق در دانشگاه باید بگذرانید و به دو بخش مدار 1 و 2 تقسیم بندی خواهد شد. این موضوع به این خاطر است که بتوانید به اصول تحلیل مدار مسلط شوید که شرایطی مشترک را در تمام مدارات دارد و مقدمه طراحی مدار نیز می‌باشد و برای یادگیری الکترونیک ضروری به شمار می‌رود.
یادگیری مدارات الکتریکی مقداری سخت بوده و نیازمند دانش و تسلط در زمینه حساب دیفرانسیل است اما به سختی‌اش می‌ارزد و با دانستن آن می‌توانید در الکترونیک جادو کنید! این موضوع آنچنان قدرتی به شما در زمینه طراحی و تحلیل یک مدار خواهد داد که خودتان نیز شگفت زده خواهید شد و کم کم متوجه می‌شوید که تئوریات مهندسی برق و الکترونیک آنقدرها هم که فکر می‌کنید به درد نخور نیست و یک رکن اساسی در آموزش الکترونیک است.
در مورد نیمه‌های‌ها تحقیق کنید
همانطور که در ابتدای مقاله چطور الکترونیک یاد بگیریم در موردش صحبت شد، نیمه‌هادی‌ها جان دانش الکترونیک هستند و اصلا دانش الکترونیک برای شناسایی و استفاده از آنها به وجود آمده است پس به نحوی یک موضوع اساسی در آموزش الکترونیک هستند.
نیمه‌هادی‌ها انواع مختلفی دارند و برای شناخت بهتر آنها از درس الکترونیک 1 شروع کنید. شناخت ادوات نیمه‌هادی به شما قدرتی باور نکردنی در طراحی انواع مدارات الکترونیکی مثل تقویت کننده‌ها، یکسوسازها، گیرنده و فرستنده‌ها و حتی میکروکنترلرها خواهد داد و دارای اهمیتی بی‌نهایت بالاست پس به هیچ عنوان نه مباحث عملی و نه مباحث تئوری این درس را از دست ندهید!
دانش دیجیتال را دست کم نگیرید
دانش دیجیتال امروزه مهم‌ترین و اساسی‌ترین دانش‌هاست و جهان ما بر پایه آن می‌چرخد. اگر دانش دیجیتال را نداشته باشید عملا بی سواد هستید حتی در مورد یک فرد عادی چه برسد به یک مهندس الکترونیک یا برق!
دنیای دیجیتال یا به عبارت دیگر صفر و یک‌ها دنیای مورد علاقه اکثر فعالان تکنولوژی بوده و ادغام عجیب این دانش با بقیه صنایع حتی صنایعی که ربطی به برق ندارند شگفت آور است. این دانش حتی در ورزش‌هم جای پای خود را سفت کرده و تقریبا جایی نیست که نگاه بیندازید اما آن را نبینید. فکر می‌کنید اشتباه می‌کنم؟ الان مقاله چطور الکترونیک یاد بگیریم را از چه طریق می‌خوانید؟ روی کاغذ؟ صد درصد روی یک دستگاه دیجیتال مثل کامپیوتر یا موبایل!
این دانش در لحظه لحظه زندگی ما جریان دارد و تعین کننده سرنوشت نسل بشر است پس یادگیری آن می‌تواند قدمی بزرگ در راه افزایش دانش شخصی خودمان باشد.
برنامه نویسی میکروکنترلر را یادبگیرید
میکروکنترلر امروزه بحث داغ دنیای الکترونیک است و قطعا شده یک بارهم با آن سروکار داشته‌اید. میکروکنترلرها امروزه‌هم به پیشرفت‌های بالایی رسیده‌اند و انواع عجیب و غریبی از آنها روانه بازار شده است و همین الان هم جا مانده‌اید. این دستگاه‌های کوچک و آب زیرکاه دست پشت پرده تمام دستگاه‌های دیجیتالی است که امروزه می‌بینیم هر روز ازشان استفاده می‌کنیم.
یادگیری میکروکنترلرها علاوه بر اهمیت در بحث آموزش الکترونیک، دنیایی بسیار جذاب و هیجان انگیز را در خود جای داده‌اند و کار با آنها بسیار لذت بخش است. در مورد روش‌های یادگیری برنامه نویسی میکروکنترلر الان صحبت نمی‌کنم تا در مقاله و دوره مخصوص خودش و تنها برای اهمیت در مورد موضوع چطور الکترونیک یاد بگیریم آن را مطرح کردم.
اینها همه عمومیات کار بودند و بعد از یادگیری اینها شما کاملا آماده خواهید بود! دیگر کم کم خودتان خواهید فهمید که چه چیزی را باید مطالعه کنید و پاسخ سوال چطور الکترونیک یاد بگیریم را در خواهید یافت.
اما مهم‌تر از تمام اینها صبر است! به عنوان کلام آخر اگر بخواهم سخنی با شما داشته باشم بدانید که راه اصلی آموزش الکترونیک و یا هر فن دیگری صبر، حوصله و خود باوریست و بدون اینها بهترین اساتید تاریخ نیز در یاد دادن موضوعی به شما ناتوان خواهند بود!
خدمت گرار شما رضا غلامی
بسیار عالی جناب غلامی. از بیان شیوای شما در مجموعه فرادرس هم لذت وافر می برم..
خوشحالم که براتون مفید بوده